Tuesday, August 25, 2009

مكانة المرأة في الإسلام

SO KAMBETADAN NO BABAY SA ISLAM

Uman i bantugan na kano Allah, a Kadenan o langon o mga kaaden. So salawat endo so sagyahatra na nanget kano pangahulo tano a Nabi Muhammad (S'AWS) a sekanin ba i muli-puli kano mga Nabi endo mga Sugo.

So mga babay kano timpo a paganay na sangat a makalido sa ginawa, ka dala den mon alaga nilan kano mga tao, pamadasan no mga kaluma nilan, dili pedtaliman so mga pamikilan nilan, ibpagiling den silan sa mga uripen apiya ngin i pakaidan kanilan na dala den kawagib nilan apya paido bo. Ya talima no mga taw kano timpo a dala pan kasabuti so Agama Islam, timpo a kainurantiyan na so mga babay na pakabinasa kano pamilya tembo di nilan den pagenggan sa alaga taman man sa naka sampay pan sa uman i imbata a babay na pangimatayan nilan den kagina entuba i sabapin na pakababa kon so ngalan no uman i pamilya sabap kanilan a mga babay, ya ukit a kabpangimatay nilan kano mga wata babay na pegkalot silan sa lupa tupan na ibpagulog nilan kano kalot banto so wata nilan a babay a bibiyag na tampulan nilan den banto sa lupa sa so wata babay na paguguliyang den a pananawag sa ama ko ngin i pakaidan ka anya salaki? Ngin i kasalanan ko! Tampulan manem no ama nin sa lupa na makatekik manem so wata babay taman sa ento den ba i ipatay nin ka katambakan den a lupa sa diden makaginawa.

Guna makauma so Agama Islam a nakanggulalan kano Nabi Muhammad (S'AWS) na natelenan into a galbekan a kabpangimatay sa wata babay ka inisapal sa daden a kapegkapakay nin i pamunon so mga wata babay endo di kena so mga babay i sabap a kapegkabinasa na uman i pamilya, tembo so ped kano mga Sahabah no Nabi a nabuno nin so wata nin a babay na nakapaguguliyang sa tidto a kinadsendet kano ulyan a kinasabot nin sa so mga babay na masla besen i kambetadan sa Islam. Kagina ka mayto na niya so mga ped a kambetadan o mga babay sa Islam:

· So mga wata babay na dala embidayan nilan kano mga wata mama, tembo dili mapakay a pamunon so mga babay.
· So mga wata babay na amaingka dili ibida no lukes kano mga wata nin a mama yamayto na di nin ilabi so wata nin a mama kumin ko babay, na kadsabapan a kapakaludep no lukes sa Surga.
· So mga babay na aden a kawagib nilan siya kano mga mama, sa maito bon ba so mga mama aden kawagib nilan kano mga babay.
· So mga babay na di mapakay a ya bo ilain na so kamistikan nilan, ka upama ka aden a kamistikan no mga mama na maito bon ba so mga babay.
· So mga babay na dimapakay a kalipungetan no mama sa subra, ka upama ka kalimban silan a mga babay na ilain no mama so mga kapyanan nilan a mga babay ka madakel bon mambo i mga kapyanan nilan.
· So mga babay na inipanutuma no Nabi bago sekanin matay i pamandon silan sa mapya, ka inaden so mga babay sa yanilan kaasalan na pon sa tardas a bigkog sa amaingka pakatidton nengka na makin matebped amaingka manem ka pakandayan nengka na matatap den bigkog.
· So mga babay na nalabit bon o Nabi i saden sa mama a aden lon i mga wata babay atawka mga suled a babay sarta na tinuganol nin silan sa mapya endo sinugutan nin silan sa kagkaluma, na mapasalkanin so Surga yanin ma'na na kadsabapan a kapakaludep nin sa Surga.
· So mga babay na isa a nalabit kano mga Surah sa Qur-ân mana so SURAH AN-NISA, na ped kano mga nambityala kano niya ba a Surah so katidto endo kapangalimuan.
· So mga babay a inaden no Allah a bayanan atawka ibaratan kano mga taw a paratiyaya, nalabit sa Qur-ân sa Surah Tahreem: 11, 12 – mana si Asyah a kaluma ni Fir'aon endo si Maryam a ina ni Esa (alaihis salam) na tanda inya sa masla i kambetadan no mga babay sa Islam.
· So mga babay na silan i sabad kano kakumplituwan no maginged, mana so kagkadakel o manusya endo so katuganol nilan kano mga nakasangan sa kanilan.
· So mga babay na inaden no Allah go masampay no mga mama so kapipiya a ginawa, sarta na maaden kano pamageletan nilan so lilini endo limo.
· So mga babay na aden bon mambo kanilan a jihad ka so katunay nilan kano hajj na entuba i jihad nilan, sarta na madakel bon kano nanga una a timpo i nanga shaheed kano mga babay.

Amaingka ya tano manem ilain so mga babay kano nanga una a timpo na:

· Si Hawwa – na inaden no Allah para ki Adam go makapangintelen atawka masampay nin so kapipiya a ginawa kano timpo a kalido ginawa nin sa dala kaped nin.
· Si Sarah a kaluma ni Ibraheem (alaihis salam) – na so timpo a nakanisisita silan abenal sa wata na natengkad so paratiyaya nin ka nakanggulalan nin so kasabar, nakasampay pan sa siyawpulo (90) lagon i umor nin tupan ka naadenan silan a wata.
· Si Hajar a kaluma bon no Ibraheem (alaihis salam) – na so timpo a initagak sekanin i kaluma nin silan kano wata nin a manawt mana si Ismael (alaihis salam) sa dala den mon a kawyagan na nakanggulalan nin bon so kasabar sa yanin bo nadtalo kani kaluma nin na upama ka nan den ba i suguwan salka no Allah na maito den ba ka di kami Nin bon pakandayan.
· So babay a ina ni Musa (alaihis salam) – na so timpo a panguwan so mga magingay endo pangimatayan ni Fir’aon so mga wata a mama na sangat a nakaukit sa kamarasayan ugaid na nakanggulalan nin bon so kasabar taman sa guna makaliyo so wata nin na nagaganin pan i siya nin den itago so wata kano kawn sarta na inanod nin sa lawasaig.
· So babay a kaluma ni Ayub (alaihis salam) – na so timpo a midsakit si kaluma nin sa dala pagidsan nin a sakit ka nangaledak den so lawas na nakanggulalan nin bon so kasabar ka danin itagak si kaluma nin taman sa nakasawt pan sa so bok nin na natebpedan nin sabap den kano kinasimpit a kabpaguyag.
· Si Maryam a ina ni Esa (alaihis salam) – na so timpo a pinangantap sekanin o mga taw sa minggula sa kadupangan kano kinambata nin sa dala ama nin na nakanggulalan nin bon so kasabar ugaid na kano ulyan o kinaturo nin kano wata na nakadtalo so wata a siya pan sa puyutan, madelag i dili mataw salkanin sa kapya endo kalinis nin a babay.
· Si Khadeejah a kaluma no Nabi Muhammad (S'AWS) – na so timpo pan a kainurantiyan na dala sekanin maka simba sa apya isa bo a barahala sabap kano kapya endo katulanged nin a babay sarta na masla pan sekanin i tamok atawka ka kawasa endo sekanin ba i pagampaganay a tinumalima kano Agama Islam.
· So mga ped a karuma no Nabi, endo so mga mapiya a mga babay kano timpo nin na sangat a masla a padsa no kapya a kambetadan o mga babay sa Islam…

Uway, inantisan sa mapya i kambetadan no mga babay sa Islam ugaid na aden bon mambo a mga enggagaisa a dayt-patot a kasabutan no mga babay ula-ula a kadsanggilan nilan so entuba ba enggagaisa sarta na go nilan masampay so kamis a kambetadan nilan sya sa Dunya sampay den sa gay a mauri. Ugaid na so niya ba na embityalan tano bo sa mga tumundog a timpo…

Sunday, August 23, 2009